Konkurs Wiedzy o Finansach

Wpis dodany przez szkołę Zespół Szkół w Latowiczu

Warszawa 24.04.2017

Materiały przygotowujące SKO- wiczów do konkursu

Podstawowe pojęcia do konkursu

PIENIĄDZ - środek zapłaty za zakupione dobra i usługi; to także banknoty i monety obiegowe

BANKNOT - papierowy pieniądz

MONETA - metalowy pieniądz

BANKOMAT - maszyna, dzięki której możemy wypłacić pieniądze z naszego konta

KARTA PŁATNICZA - rodzaj pieniądza, który jest wart tyle, ile pieniędzy mamy w banku

WALUTA - jednostka monetarna będąca podstawą systemu pieniężnego w danym kraju

KONTO - rachunek w banku, na którym ulokowane są nasze pieniądze

LOKATA - sposób oszczędzania pieniędzy: kiedy zakładamy lokatę, bank umieszcza nasze pieniądze w akcjach jakiegoś przedsiębiorstwa, depozytach bankowych, nieruchomościach, abyśmy mogli zarobić i z czasem mieć więcej pieniędzy

Historia pieniądza

Ludzie handlowali ze sobą zanim wymyślili pieniądze. Oto główne etapy w rozwoju pieniądza:

1. barter, czyli wymiana towar za towar.

2. płacidła, czyli ustalony w danym regionie produkt, którym wyrażano wartość i płacono za inne produkty i usługi, np. zboże, zwierzęta (zwłaszcza bydło), muszle, przyprawy egzotyczne, produkty spożywcze (kakao), metalowe przedmioty (krążki, pręty, naczynia, narzędzia).

3. wybijanie monet przez władców państw - na metalowych krążkach władcy zaczęli wybijać swój wizerunek lub pieczęć; powstanie pierwszych mennic.

4. powstanie monet świątynnych, którymi można było płacić na targach świątynnych, te świątynne były wymieniane na monety władcy świeckiego i odwrotnie - w ten sposób powstały kantory.

5. odkrycie, że w Chinach istnieją pieniądze papierowe i zapoczątkowanie ich produkcji w Europie.

Jak działa bank

Bank to instytucja, która w szerokim znaczeniu zajmuje się pieniędzmi.

Podstawowe funkcje banku to:

1. gromadzenie i przechowywanie pieniędzy wpłaconych przez klientów banku, czyli osoby, firmy i inne instytucje (wkłady pieniężne, depozyty);

2. pożyczanie pieniędzy klientom (kredyty i pożyczki pieniężne);

3. dokonywanie rozliczeń pieniężnych pomiędzy różnymi klientami (np. poprzez przelewy bankowe). Dzięki bankom pieniądze klientów mogą więc swobodnie i bezpiecznie przepływać z jednego rachunku na inny.

Jedna z podstawowych usług, jakie oferują banki to prowadzenie kont bankowych dla osób fizycznych, czyli rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych (w skrócie: ROR). Rachunki te służą do dokonywania codziennych rozliczeń, czyli przyjmowania wpłat (np. wynagrodzenia za naszą pracę) i dokonywania wypłat (np. kiedy musimy zapłacić za zakupy). Dzięki temu możemy dokonywać transakcji bezgotówkowych, czyli płacić przelewem lub kartą płatniczą np. za książki kupione przez internet w księgarni na drugim końcu Polski - nie musimy tam jechać, aby zapłacić sprzedawcy gotówką. Co więcej, dzięki temu, że różne banki współpracują ze sobą, możemy kupować produkty w innych krajach i nie potrzebujemy wcale ruszać się z domu.

Kolejną ważną usługą proponowaną przez bank jest gromadzenie oszczędności – wówczas zakładamy specjalny rachunek (oszczędnościowy lub lokatę), na który wpłacamy pieniądze, których nie potrzebujemy wydać w danym okresie. Za to, że bank przechowuje nasze pieniądze i może w tym czasie z nich skorzystać, aby zainwestować, wypłacane jest nam wynagrodzenie, czyli odsetki.

Ponadto bank pożycza klientom pieniądze, kiedy mają pilną potrzebę zakupu jakiegoś produktu lub usługi i nie wystarcza im ich własnych oszczędności, lub gdy klienci chcą kupić coś bardzo drogiego, na co nie są w stanie w krótkim czasie uzbierać pieniędzy (np. dom lub mieszkanie). Taki kredyt jest oprocentowany, czyli klient będzie musiał oddać do banku więcej pieniędzy, niż pożyczył. To jest właśnie zapłata za kredyt.

Mądre gospodarowanie pieniędzmi

Przede wszystkim musisz wiedzieć, jakim budżetem dysponujesz. Podlicz, ile masz pieniędzy w sumie, ile dostajesz tygodniowo lub miesięcznie.

Potem przeanalizuj, ile i na co wydajesz: pozbieraj paragony lub zapisuj swoje wydatki. Przelicz, ile wydajesz na słodycze, ile na przybory szkolne, na zabawki czy gry komputerowe itp. Może się wtedy okazać, że niektóre wydatki można ograniczyć.

Zastanów się, czy wykorzystujesz wszystko to, co kupujesz. Może zdarza Ci się kupować pod wpływem impulsu lub reklamy, a potem zakupiony produkt trafia zapomniany na dno szuflady? Może do niektórych zakupów namawiają Cię rówieśnicy i w rezultacie kupujesz coś, co nie jest Ci potrzebne? Dlatego powinieneś dokładnie przemyśleć zakupy. Jeśli planujesz wydać większą sumę pieniędzy, pomyśl nad tym przez kilka dni.

Ponadto, idąc do sklepu zrób listę zakupów: jeśli potrzebujesz zeszytu i ołówka, zapisz to. Łatwiej Ci będzie nie poddać się impulsowi kupienia nowych kredek, które tak naprawdę nie są Ci potrzebne.

Pamiętaj, że tanie nie zawsze znaczy lepsze. Jeśli chcesz kupić nowy długopis zapytaj sprzedawcę, który długopis warto kupić. Jeśli wybierzesz produkt słabej jakości, który zepsuje się po pierwszym użyciu, niebawem będziesz musiał kupić drugi...

Ustal stałą kwotę, którą będziesz regularnie odkładać jako oszczędności. Jeśli np. dostajesz 10 zł tygodniowo od rodziców, możesz ustalić, że 5 zł w każdym tygodniu oszczędzasz. Wtedy łatwiej Ci będzie pilnować, aby wydać w danym tygodniu nie więcej niż 5 zł.

Formy oszczędzania

Oszczędzanie to dobry pomysł dla każdego. Najłatwiej jest nam oszczędzać, jeśli mamy konkretny cel, np. nowy rower. Cel wyznacza nam nie tylko sumę pieniędzy, jaką powinniśmy zaoszczędzić, ale też motywuje nas do odkładania każdej złotówki.

Warto rozpisać plan oszczędzania - ile chcemy zaoszczędzić i w jakim czasie, to z kolei podzielić na mniejsze jednostki, np. ile powinniśmy odkładać tygodniowo lub miesięcznie. Wtedy wiemy, ile pieniędzy zostaje nam na wydatki w danym okresie.

Trzymanie oszczędności w skarbonce to stary sposób - działa w przypadku mniejszych kwot (trudno byłoby biegać z każdą złotówką do banku). Jednak kiedy w skarbonce znajduje się już 10, 20 lub więcej złotych, warto wpłacić te pieniądze na konto, aby doliczane nam były odsetki, ale też aby nie kusiło nas wydanie tej sumy na jakiś mało potrzebny produkt.

Jeśli dostaniesz jednorazowo większą sumę pieniędzy, np. z okazji urodzin, nie szalej z wydatkami, tylko wpłać te pieniądze na konto - przybliżą Cię one do celu, jaki sobie postawiłeś.

Zainwestuj swoje oszczędności: wpłać je na konto oszczędnościowe. Wtedy Twoje pieniądze będą "rosnąć" szybciej, dzięki większemu oprocentowaniu. Możesz poprosić rodziców o pomoc i założyć lokatę - skorzystasz wtedy z większego oprocentowania. Twoje pieniądze będą wprawdzie "uwięzione" na jakiś czas w banku, gdyż lokata ma określony termin i wypłacenie pieniędzy przed tym terminem oznacza brak zysku, ale przecież i tak nie potrzebujesz tych pieniędzy od razu...

Dorośli inwestują czasem w inny sposób: wpłacają pieniądze na fundusz inwestycyjny, który daje im szansę na jeszcze lepsze odsetki, ale niesie też ze sobą ryzyko straty. Niektórzy za oszczędności kupują obligacje skarbowe, które mogą za jakiś czas sprzedać z zyskiem. Jednak stosując te formy oszczędzania trzeba znać się na zasadach działania rynku finansowego, aby nie ponieść straty.

Instytucja finansowa to podmiot gospodarczy, którego podstawowym zadaniem jest gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych.

W Polsce do instytucji finansowych zalicza się:

- banki

- kasy oszczędnościowe

- fundusze inwestycyjne

- zakłady ubezpieczeń

- fundusze powiernicze

- towarzystwa emerytalne

- fundusze emerytalne

- domy maklerskie.

Najważniejsze instytucje finansowe w Polsce to: